Ενδαγγειακή θεραπεία κιρσών κάτω άκρων

Ως κιρσοί ορίζονται τα διατεταμένα φλεβικά στελέχη των κάτω άκρων και το συνηθέστερο αίτιό τους αποτελεί η ανεπάρκεια του φλεβικού δικτύου. Σύμφωνα με μελέτες 20% του παγκόσμιου γενικού πληθυσμού πάσχει από φλεβική ανεπάρκεια, ενώ περισσότεροι άνθρωποι χάνουν χρόνο εργασίας λόγω φλεβικών διαταραχών παρά λόγω των αρτηριακών νόσων (π.χ νόσος στεφανιαίων αγγείων, περιφερική αρτηριοπάθεια, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο). [1-4] Στις ΗΠΑ, περισσότεροι από 30,000,000 πάσχουν από χρόνια φλεβική ανεπάρκεια, περίπου 1,900,000 αναζητούν θεραπεία και από αυτούς 500.000 λαμβάνουν κάποιου είδους θεραπεία. [5]

Οι κιρσοί, ανάλογα με το στάδιο και τη βαρύτητα της νόσου, μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί, ή να προκαλούν συμπτώματα στα κάτω άκρα, όπως άλγος, αίσθημα βάρους, κνησμό, οίδημα, κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και μετά από παρατεταμένη ορθοστασία, ενώ με τη πάροδο του χρόνου η νόσος μπορεί να επιδεινωθεί προκαλώντας φλεβικά έλκη που είναι δύσκολο να επουλωθούν.

Προδιαθεσικοί παράγοντες για τη δημιουργία κιρσών, αποτελούν η παχυσαρκία, η εγκυμοσύνη, η παρατεταμένη ορθοστασία, η λήψη αντισυλληπτικών και η κληρονομικότητα. Η διάγνωση, στη πλειονότητα των περιπτώσεων, τίθεται κατόπιν λήψης ιστορικού, κλινικής εξέτασης και απεικόνισης του αγγειακού δικτύου με υπερηχογραφία Doppler.

Τα τελευταία χρόνια, έχουν αναπτυχθεί νέες, ελάχιστα επεμβατικές, διαδερμικές μέθοδοι θεραπείας των κιρσών κάτω άκρων, οι οποίες τείνουν να υποκαταστήσουν πλήρως τις κλασικές χειρουργικές μεθόδους. Αυτές είναι  η ενδαγγειακή κατάλυση της ανεπαρκούσας φλέβας, με τη χρήση LASER ή ραδιοσυχνοτήτων (radiofrequency; RF). Οι συγκεκριμένες μέθοδοι θεραπείας δεν είναι χειρουργικές, διενεργούνται υπό τοπική αναισθησία και δεν απαιτούν γενική  αναισθησία ούτε νοσηλεία, ενώ μετά το πέρας της επέμβασης ο ασθενής μπορεί να συνεχίσει τις καθημερινές του δραστηριότητες. Η επιτυχής διενέργειά τους, απαιτεί εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία στις ενδαγγειακές θεραπευτικές τεχνικές και στην υπερηχοτομογραφία, ενώ κρίνεται απαραίτητος ο σωστός προεπεμβατικός σχεδιασμός, βασισμένος στην εκτεταμένη υπερηχοτομογραφική μελέτη του φλεβικού δικτύου του κάτω άκρου. [6] Σύμφωνα τη διεθνή βιβλιογραφία, με τις διαδερμικές θεραπείες επιτυγχάνονται αποτελέσματα παρόμοια με αυτά των χειρουργικών τεχνικών. Συγκεκριμένα τα ποσοστά επιτυχίας είναι υψηλότατα και κυμαίνονται από 95%-100%, ενώ οι επιπλοκές της επέμβασης είναι ελάχιστες, ο χρόνος αποθεραπείας μηδαμινός και η  επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες, άμεση. Μετά το πέρας της επέμβασης συνιστάται η άμεση κινητοποίηση (βάδιση) και η εφαρμογή θεραπείας συμπίεσης (κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης) για 1-2 εβδομάδες. [6] Οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες του Αμερικανικού Κολεγίου Φλεβολογίας, της Αμερικανικής και Καναδικής Εταιρείας Επεμβατικής Ακτινολογίας Εταιρείας, καθώς και του Εθνικού Ιστιτούτου Υγείας του Ηνωμένο Βασιλείου (National Institute for Health and Care Excellence; NICE) συστήνουν ως θεραπεία εκλογής την ενδαγγειακή αντιμετώπιση βασιζόμενοι στα δεδομένα που αποδεικνύουν ότι παρόμοια κλινικά αποτελέσματα με τις χειρουργικές τεχνικἐς, επιτυγχάνονται με λιγότερο παρεμβατικές μεθόδους. [6, 7]

Ενδεικτικά στη χώρα μας, σε μελέτη που διενεργήθηκε στο τμήμα Επεμβατικής Ακτινολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, η οποία δημοσιεύτηκε το 2015 στο Αμερικανικό περιοδικό Vascular, οι Σπηλιόπουλος Σ., et al, αναφέρουν υψηλότατα ποσοστά κλινικής επιτυχίας της τάξης του 95%, με τη χρήση ραδιοσυχνοτήτων, ενώ τα χαμηλά ποσοστά κλινικής υποτροπής της νόσου (4% στο 1 έτος) αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς με μια δεύτερη συνεδρία ραδιοσυχνοτήτων, χωρίς την ανάγκη χειρουργικής αντιμετώπισης.  [4]

Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε ότι με τη δημιουργία νεότερων συσκευών ενδαγγειακής θεραπείας που χρησιμοποιούν τεχνικές χημικό-μηχανικής αντιμετώπισης της νόσου, είναι δυνατή η κατάλυση της ανεπαρκούσας επιπολής φλέβας χωρίς τη χρήση εκτεταμένης τοπικής αναισθησίας (tumescence) και χωρίς την ανάγκη συμπίεσης μετά την επέμβαση (χωρίς ελαστικές κάλτσες).

Συμερασματικά, η σύγχρονη, ελάχιστα επεμβατική,  ενδαγγειακή θεραπεία των κιρσών κάτω άκρων, αποτελεί παγκοσμίως την θεραπεία εκλογής στην πλειονότητα των ασθενών καθώς επιτυγχάνει υψηλότατα ποσοστά επιτυχίας, με ελάχιστες επιπλοκές και μηδαμινό χρόνο αποθεραπείας.

Αναφορές

1. Chronic venous insufficiency: What is it?” Venous Disease Coalition. June 2010.Web. http://www.venousdiseasecoalition.org/diseaseinfo/cvi.
2.  F. Pannier, E. Rabe, The Relevance of the Natural History of Varicose Veins and Refunded Care.  Phlebology, March 27, 2012, Suppl 1:23-6.
3. U. Maurins, B. Hoffmann, C Losch, K. H. Jockel, E. Rabe, F. Pannier, Distribution and prevalence of reflux in the superficial and deep venous system in the general population – results from the Bonn Vein Study, Germany.  Journal of Vascular Surgery; 48:680-87.
4. Spiliopoulos S, Theodosiadou V, Sotiriadi A, Karnabatidis D. Endovenous ablation of incompetent truncal veins and their perforators with a new radiofrequency system. Mid-term outcomes. Vascular. 2015 Dec;23(6):592-8.
5. US Markets for Varicose Vein Treatment Devices 2011, Millennium Research Group 2011.
6. Khilnani N, Grassi CJ, Kundu S, et al. Cardiovascular Interventional Radiological Society of Europe, American College of Phlebology, and Society of Interventional Radiology Standards of Practice Committees. Multi-society consensus quality improvement guidelines for the treatment of lower-extremity superficial venous insufficiency with endovenous thermal ablation from the Society of Interventional Radiology, Cardiovascular Interventional Radiological Society of Europe, American College of Phlebology and Canadian Interventional Radiology Association. J Vasc Interv Radiol. 2010 Jan;21(1):14-31.
7. National Institute for Health and Care Excellence: Clinical Guidelines. Varicose veins in the legs. The diagnosis and management of varicose veins. Issued 2013