Τοποθέτηση κεντρικών φλεβικών καθετήρων

Μόνιμοι Κεντρικοί Φλεβικοί Καθετήρες

Οι μόνιμοι κεντρικοί φλεβικοί καθετήρες τοποθετούνται συνηθέστερα στο πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα και ενώνονται μέσω υποδόριου τούνελ με την έσω σφαγίτιδα φλέβα (εικ.1, 2).

Εικ.1

Εικ. 2

Η τοποθέτησή τους γίνεται στην αγγειογραφική σουίτα σε συνθήκες αποστείρωσης και με  συνεχή παρακολούθηση των ζωτικών σημείων του ασθενούς. Η επιλογή της κατάλληλης φλεβικής πρόσβασης διενεργείται κατόπιν επισκόπισης και υπερηχογραφικού ελέγχου. Δίδεται χημειοπροφύλαξη (αντιβίοση ευρέως φάσματος, βανκομυκίνη 0,5-1,0g i.v. ή κεφζολίνη 1,0g i.v). Κατόπιν χειρουργικής προετοιμασίας του ασθενούς και του ιατρού η αγγειακή πρόσβαση γίνεται υπό διπλή απεικονιστική καθοδήγηση χρησιμοποιώντας υπέρηχο για την ασφαλή παρακέντηση της έσω σφαγίτιδας φλέβας και ακτινοσκόπιση για την ασφαλή και ακριβή τοποθέτηση του άκρου του καθετήρα στην άνω κοίλη φλέβα προ της εισόδου στον δεξιό κόλπο. Η επέμβαση διενεργείται υπό τοπική αναισθησία καθώς για την αποφυγή εισαγωγής αέρα στο φλεβικό σύστημα (εμβολή) ο ασθενής πρέπει να είναι ικανός να εκτελέσει τη δοκιμασία Valsalva (εκπνευστική προσπάθεια) κατά τους χειρισμούς.

Διάφοροι τύποι καθετήρων είναι διαθέσιμοι και η επιλογή της κατάλληλης συσκευής θα πρέπει να γίνεται ανάλογα με την ένδειξη τοποθέτησης.

Τύποι καθετήρων:

• Καθετήρες αιμοκάθαρσης
• Hickman (9.6-19.2Fr) Μονού ή διπλού αυλού με τελική οπή
• Broviac (2.7-6.6Fr) Μονού αυλού- Παιδιατρική χρήση με τελική οπή.
• Groshong Μονού ή διπλού αυλού με οπή με μηχανισμό βαλβίδας

Ενδείξεις τοποθέτησης:

• Αιμοκάθαρση
• Μακροχρόνια χορήγηση χημειοθεραπείας
• Μακροχρόνια χορήγηση αντιβιοτικών
• Λήψη δειγμάτων αίματος, διενέργεια μετάγγισης, πλασμαφαίρεση
• Μακροχρόνια παρεντερική σίτιση

Πλεονεκτήματα:

Συγκριτικά με τους προσορινούς κεντρικούς φλεβικούς καθετήρες οι μόνιμοι παρουσιάζουν μικρότερα ποσοστά επιμόλυνσης λόγω του υποδόριου τούνελ μεταξύ της φλεβικής εισόδου και της επιδερμίδας, αλλά και λόγω του ειδικού αντι-μικροβιακού cuff το οποίο αποτελεί μηχανικό μικροβιακό φραγμό διαμέσω της ανάπτυξης ινικής, αλλά και χημικό φραγμό καθώς είναι εμποτισμένο με άργυρο (εικ.3). Τέλος είναι δυσκολότερη η ατυχηματική τους αφαίρεση.

Εικ. 3

Μειονεκτήματα:

-Εργώδης τοποθέτηση.

-Μη ικανοποιητικό αισθητικό αποτέλεσμα καθώς το άκρο του καθετήρα είναι ορατό και εξέχει στο πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα.

-Δυσκολία στις καθημερινές δραστηριότητες (μπάνιο).

Επιπλοκές:

Η απεικονιστικά καθοδηγούμενη τοποθέτηση των μόνιμων κεντρικών φλεβικών καθετήρων είναι μια ασφαλής επέμβαση και οι επιπλοκές ελαχιστοποιούνται με την εφαρμογή καθοδηγούμενης υπό υπέρηχο παρακέντησης της φλέβας στόχου και ακτινοσκοπικό έλεγχο της επέμβασης. Παραταύτα οι παρακάτω επιπλοκές μπορεί να συμβούν:

Σχετιζόμενες με την τοποθέτηση των καθετήρων

• Πνευμοθώρακας (<2%)
• Εμβολισμός με αέρα (<2%)
• Παρακέντηση αρτηρίας ή τρώση μεγάλου αγγείου (1%)
• Αδυναμία τοποθέτησης/τεχνική αποτυχία (<1%)
• Κακή θέση καθετήρα (<1%)

Σχετιζόμενες με τη χρήση των καθετήρων

• Δυσλειτουργία καθετήρα κυρίως λόγω ατυχηματικής μετατόπισης (10-20%)
• Θήκη ινικής
• Θρόμβωση καθετήρα
• Συστροφή καθετήρα
• Συστηματική φλεβική θρόμβωση (5-15%)
• Μόλυνση (5-10%)
• Κάταγμα καθετήρα (<1%)

Επί δυσλειτουργίας ή μολύνσεως ο καθετήρας θα πρέπει να αφαιρείται και να προγραμματίζεται επανατοποθέτηση.

O καθετήρας δεν πρέπει να καθαρίζεται με καθαρή αλκοόλη, ενώ είναι απαραίτητος ο ηπαρινισμός του μετά από κάθε χρήση.